ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ
Η ρομποτική χειρουργική αποτελεί εξέλιξη και τελειοποίηση της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής, του τομέα δηλαδή εκείνου της χειρουργικής που αποσκοπεί στην διεκπεραίωση χειρουργικών επεμβάσεων με ελαχιστοποίηση του τραύματος. Συνδυάζει όλα τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής χειρουργικής με ταυτόχρονη επίτευξη μεγαλύτερης χειρουργικής ακρίβειας.
Η είσοδος της ρομποτικής τεχνολογίας στη χειρουργική χρονολογείται από το 1985 με χρήση ρομποτικού συστήματος για κατευθυνόμενες βιοψίες εγκεφάλου. Έκτοτε , η εξέλιξη στα ρομποτικά συστήματα υπήρξε αλματώδης με συστήματα πρώτης και δεύτερης γενιάς. To επικρατέστερο σύστημα στην παγκόσμια αγορά είναι το Ρομποτικό σύστημα Da Vinci Xi από την αμερικάνικη εταιρεία Intuitive. Το 2000 , το ρομποτικό αυτό σύστημα ήταν το πρώτο που έλαβε έγκριση από τον Αμερικανικό οργανισμό φαρμάκων και τροφίμων (FDA, Food and Drug Administration) για χρήση σε Λαπαροσκοπικές επεμβάσεις. Η συνεχής εξέλιξη και βελτιστοποίηση της τεχνολογίας οδήγησε στην χρήση την τελευταία 5ετία του Davinci Xi που είναι και το πλέον σύγχρονο ρομποτικό σύστημα.
Αυτή τη στιγμή παγκοσμίως λειτουργούν 6.730 ρομποτικά συστήματα Da Vinci ενώ ετησίως διενεργούνται 10 εκατομμύρια επεμβάσεις σε 69 χώρες (επίσημα στοιχεία Intuitive 2020)
Αρχές λειτουργίας DaVinci Xi ρομποτικού συστήματος
Το ρομποτικό σύστημα αποτελείται από 3 βασικά μέρη:
Α) Την χειρουργική κονσόλα (surgeon console) στην οποία κάθεται ο χειρουργός και χειρίζεται με ειδικούς μοχλούς τους βραχίονες και τα εργαλεία βλέποντας ταυτόχρονα τρισδιάστατη εικόνα του χειρουργικού πεδίου. Η τρισδιάστατη οπτική επιτυγχάνεται με σύστημα πολλαπλών αμφίκυρτων φακών που προσομοιάζει με την φυσιολογία του ανθρώπινου ματιού . Η κονσόλα είναι έτσι σχεδιασμένη ώστε να συντονίζει την όραση με τις κινήσεις του χειρουργού προσομοιάζοντας στην ανοιχτή χειρουργική ελαχιστοποιώντας όμως το χειρουργικό τραύμα.
Β) Ένα σύστημα 4 βραχιόνων (patient cart) το οποίο τοποθετείται πάνω από τον ασθενή και το οποίο φέρει τους βραχίονες του ρομπότ πάνω στους οποίους εφαρμόζουν τα ανάλογα εργαλεία που χρειάζονται για κάθε χειρουργική επέμβαση. Οι βραχίονες αυτοί τοποθετούνται στο σώμα του ασθενούς μέσω πολύ μικρών οπών (8 χιλιοστά) και διαμέσου ειδικών κυλινδρικών σωλήνων εισαγωγής (ports). Οι σωληνίσκοι αυτοί είναι έτσι σχεδιασμένοι ώστε να ασκούν τη λιγότερη δυνατή πίεση στο κοιλιακό ή θωρακικό τοίχωμα του ασθενούς μέσω της τεχνολογίας του απόμακρου κέντρου (remote center technology) , παρουσίας δηλαδή ενός και μόνο σταθερού σημείου γύρω από το οποίο εκτελούνται οι κινήσεις των βραχιόνων Μέσω αυτών των βραχιόνων εισάγονται από τον βοηθό χειρουργού τα αντίστοιχα εργαλεία του συστήματος και η κάμερα η οποία τοποθετείται συνήθως σε κεντρικό βραχίονα. Το ρομποτικό σύστημα διαθέτει στη μνήμη του κάθε χειρουργική επέμβαση ώστε οι βραχίονες να τοποθετούνται σε κατάλληλη θέση(docking) και αφενός να υπάρχει πάντα το όργανο στόχος (target anatomy) , αφετέρου να μην υπάρχει σύγκρουση μεταξύ των βραχιόνων. Η τοποθέτηση του συστήματος των βραχιόνων γίνεται πάντα με την καθοδήγηση του χειρουργού και του υπεύθυνου τεχνικού της εταιρείας που προμηθεύει το ρομποτικό σύστημα.
Πάνω σε αυτούς του βραχίονες προσαρμόζονται τα ειδικά εργαλεία Endowrist. Τα εργαλεία αυτά είναι έτσι σχεδιασμένα ώστε να μεταφέρουν με ακρίβεια τις κινήσεις του χειρουργού κονσόλας και μάλιστα με ακόμα μεγαλύτερη ακρίβεια καθώς εξαλείφουν τον φυσιολογικό τρόμο και με μεγαλύτερο εύρος κινήσεως από αυτόν του ανθρώπινου βαθμού παρέχοντας 7 βαθμούς άρθρωσης . Αυτό αποτελεί πλεονέκτημα σε σχέση με τις λαπαροσκοπικές και θωρακοσκοπικές επεμβάσεις στις οποίες χρησιμοποιούνται κατά κανόνα άκαμπτα εργαλεία.
Γ) Τροχήλατος Πύργος με οθόνη υψηλής ευκρίνειας , καταγραφικό και υποδοχή για τον φωτισμό (vision cart). Μέσω της οθόνης αυτής , όλη η χειρουργική, αναισθησιολογική και νοσηλευτική ομάδα παρακολουθεί την επέμβαση . Η οθόνη διαθέτει επίσης και τεχνολογία αφής ως ένα επιπλέον βοήθημα για τον χειρουργό και την επικοινωνία του με την χειρουργική ομάδα.
Όλες οι κινήσεις του ρομποτικού συστήματος γίνονται υπό τον πλήρη έλεγχο και καθοδήγηση του χειρουργού όπως επίσης και η χρήση της κάμερας. Το ρομποτικό μηχάνημα δεν αντικαθιστά τον χειρουργό αλλά ενισχύει την εργονομία και τις δεξιότητες του χειρουργού .
Πλεονεκτήματα Ρομποτικής Χειρουργικής
Η ρομποτική χειρουργική αποτελεί μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική που παρέχει το μέγιστο χειρουργικό αποτέλεσμα με το μικρότερο δυνατό χειρουργικό τραύμα. Μεγάλες διεθνείς μελέτες συνέκριναν τα περιεγχειρητικά αποτελέσματα των ασθενών που υποβλήθηκαν σε ανοιχτή χειρουργική τόσο σε καλοήθεις όσο και σε κακοήθεις παθήσεις και απέδειξαν την υπεροχή της ρομποτικής χειρουργικής . Η επιστημονική διεθνής έρευνα έδειξε ότι οι ασθενείς παρουσιάζουν:
- πολύ λιγότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές
- μικρότερο χρόνο νοσηλείας στο νοσοκομείο
- μικρότερη απώλεια αίματος
- γρηγορότερη επάνοδο του ασθενούς στην καθημερινότητα και εργασία του.
Βασικός λόγος για τα παραπάνω αποτελέσματα είναι ο αισθητά λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος και μικρότερη συστηματική φλεγμονώδης απάντηση (εξαιτίας του μικρότερου χειρουργικού τραύματος). Ο ασθενής μπορεί να κινητοποιηθεί και να αναρρώσει άμεσα πραγματοποιώντας με ευκολία τις οδηγίες των χειρουργών και φυσικοθεραπευτών.
Το όφελος της ρομποτικής χειρουργικής μελετήθηκε επισταμένα και στην αντιμετώπιση των κακοήθων παθήσεων. Το όφελος της ρομποτικής χειρουργικής αναδεικνύεται ιδιαίτερα κατά την αφαίρεση των λεμφαδένων λόγω πολύ καλύτερης οπτικής/μεγέθυνσης που προσφέρει η χειρουργική κονσόλα σε συνδυασμό με μικρότερη απώλεια αίματος.
Η ρομποτική χειρουργική πέραν από τα ευεργετικά αποτελέσματα που έχει στους ασθενείς, ωφελεί και τους χειρουργούς. Ο χειρουργός δεν χρειάζεται να παραμένει όρθιος κατά τη διάρκεια της επέμβασης , μπορεί να εκτελέσει με ακρίβεια οποιαδήποτε κίνηση που θα έκανε και στην ανοιχτή χειρουργική και βλέπει τρισδιάστατα και σε μεγέθυνση.
